Als je een tijdje in het donker
naar boven kijkt,
dan zal het vast opgevallen zijn
dat de sterrenbeelden niet altijd op
dezelfde plaats zitten,
maar telkens ergens anders
aan de horizon zichtbaar zijn.
Voor gevorderde hobbyisten is het niet
zo moeilijk, maar als beginneling vroeg ik
mij af of in die beweging een patroon
te herkennen is.
Om daar een antwoord op te geven, ja dat is er.
De sterrenbeelden staan ten opzichte van elkaar relatief stil,
maar de aarde draait rond.
Zoals je weet komt de zon op in het oosten, gaat over het zuiden,
en gaat onder in het westen.
Met de sterren is het niet anders.
Er is één ster, polaris, deze zit in het sterrenbeeld Kleine Beer,
die staat exact in het verlengde van de as van de aarde.
Hierdoor staat deze ster exact in het noorden.
Deze ster lijkt stil te staan, en alle sterrenbeelden draaien hier omheen.
Als je de laatste twee sterren van de grote beer wijzen naar de Poolster.
Als je de afstand tussen deze twee sterren ongeveer 5x doortrekt
in de richting van Casiopeia dan vind je de poolster.

Omdat de sterren om de Poolster heen lijken te draaien,
gaan de sterrenbeelden ‘over de kop’.
Het is verstandig om de sterrenbeelden te leren herkennen in alle richtingen,
normaal, op de zijkant, op de kop, op de andere zijkant.
Zo voorkom je dat je naar een bekend sterrenbeeld staat te kijken,
en je niet kunt plaatsen welk sterrenbeeld je ziet
(heb ik een keer gehad met de grote beer).
Orion is wat dat betreft het gemakkelijkste sterrenbeeld.
Het maakt niet uit hoe deze staat, je herkend hem zo aan de drie sterren in het
midden van het sterrenbeeld (de zg Orion Belt).

Omdat de aardas bij benadering 23,4° gekanteld is, kennen wij op aarde seizoenen.
Als het plekje aarde waar wij leven dicht bij de zon staat, hebben wij zomer,
staat deze verder van de zon af, hebben wij winter.
Door deze kanteling zijn er sterrenbeelden die je ‘s winters ziet, en ‘s zomers niet.
Deze sterrenbeelden zijn er wel, maar ze komen afhankelijk van het seizoen,
wel of niet boven de horizon uit. Orion is bijvoorbeeld een wintersterrenbeeld.
Wel zichtbaar in de winter, maar niet in de zomer.
Er zijn sterren die opkomen en ondergaan, net zoals de zon,
maar er zijn ook sterren die 24u per dag, het hele jaar door, boven de horizon zijn,
zoals de Kleine Beer en Casiopeia.
Sterren(beelden) die altijd zichtbaar zijn,
worden circumpolaire sterren(beelden) genoemd.

Om sterrenbeelden gemakkelijk te kunnen vinden in het donker
zijn er diverse hulpmiddelen beschikbaar, zoals:

Je kunt een planisfeer gebruiken.
Het ziet uit als een heel ingewikkeld instrument.
Het gebruik hiervan is echter eenvoudig.
Zet de pijl op de juiste datum en tijdstip,
en de planisfeer geeft een correcte weergave van de hemel weer.
Als je een planisfeer koopt, moet je opletten dat je deze koopt voor de juiste
breedtegraad.

Het populairste freeware programma voor astronomie is Stellarium.
Dit programma is beschikbaar voor Linux, Apple en Windows.
Als je het programma opstart moet je in de instellingen de dichtstbijzijnde plaats
selecteren, en het programma geeft je een beeld van de zichtbare sterrenbeelden.
Je kunt met dit programma ook vooruit en terug gaan in de tijd,
zodat je alvast kunt opzoeken wat vanavond, morgen, volgende week te zien is.

In de Google app store kun je ook apps downloaden.
Een paar populaire apps zijn onder andere  Planets, Star Walk, Google Sky Maps
en Night Sky Tools.